EP.1/10 - OEE คืออะไร แล้วทำไมต้อง OEE? | Dr. Lean - หมอลีน New Gen

สมัยนี้เมื่อพูดถึงการผลิตก็จะนึกถึงเครื่องจักร การผลิตแบบอัตโนมัติ เราจะลืมภาพเก่าๆ ในอดีตที่เป็นการผลิตด้วยมือ การผลิตแบบกึ่งอัตโนมัติที่ใช้คนจำนวนเยอะๆ ในการผลิต ทีนี้เมื่อเปลี่ยนมาเป็นเครื่องจักร มันก็ไม่ได้หมายความว่าจะนำเครื่องมาแทนคน แต่หมายถึงเทคโนโลยีใหม่ที่เพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขัน ที่มาพร้อมกับเงินลงทุนที่สูง (High capital) ซึ่งต้องได้รับอนุมัติจากผู้ถือหุ้น เพราะเครื่องจักรเป็นสินทรัพย์และอยู่ในส่วนของเจ้าของดังนั้นเมื่อตัดสินใจลงทุนซื้อมาแล้วก็เป็นเรื่องปกติที่อยากรู้ว่าใช้คุ้มไหมเปรียบเสมือนกับการซื้อรถยนต์ราคาแพงๆ ซื้อ Super car มาขับอะไรอย่างนั้น จึงเป็นที่มาของตัวชี้วัดหนึ่งตัวที่เรียกว่า OEE หรือ Overall Equipment Effectiveness ประสิทธิผลโดยรวมของเครื่องจักร OEE เป็นผลจากการประสานพลังของ 3 ส่วนได้แก่

1. ความพร้อมของเครื่องจักร (Availability Effectiveness หรือ AE)

2. สมรรถนะของเครื่องจักร (Performance Effectiveness หรือ PE)

3. ความสามารถในการผลิตงานคุณภาพ (Quality Effectiveness หรือ QE)

ยกตัวอย่างเช่น ซื้อรถยุโรปมา 1 คัน ราคา 2.5 ล้านบาท เครื่องยนต์ 250 แรงม้า ความเร็วที่สามารถทำได้ 220 กิโลเมตรต่อชั่วโมง ลองคิด OEE เมื่อเดินทางจากกรุงเทพไปพัทยากันค่ะระยะทางรวม 150 km ใช้เวลาเดินทาง 90 นาที ปรากฏว่าน้ำมันหมดต้องใช้เวลาเติมน้ำมัน 5 นาที รอคิดเงินค่าน้ำมันอีก 5 นาที แวะเข้าห้องน้ำ 10 นาที เดินทางโดยใช้เส้นทางสายมอเตอร์เวย์เจอรถติดตรงด่านเก็บเงินอีก 15 นาที เมื่อเข้าตัวเมืองพัทยาก็ติดไฟแดงอีก 10 นาที ส่วนเรื่องขับขี่นั้นทำความเร็วเฉลี่ยได้ 120 กิโลเมตรต่อชั่วโมง ปลอดภัยไปถึงที่หมายโดยสวัสดิภาพ

ในระยะเวลาที่ใช้รถเดินทาง 90 นาทีนั้นก็คาดหวังว่ารถจะพร้อมใช้งาน 90 นาที แต่ดันน้ำมันหมด 5 นาที ทำให้รถไม่พร้อมใช้งาน นั่นคือข้อ 1 ด้านความพร้อมของเครื่องจักร ซึ่งหมายถึงเวลาใช้งานต้องพร้อมให้ใช้งาน

ต่อมาเมื่อเติมน้ำมันแล้วเครื่องถือว่าพร้อมใช้งานแล้ว แต่ดันต้องรอคิดเงินค่าน้ำมันและเข้าห้องน้ำ จอดรถติด รวมถึงติดไฟแดงอีก นั่นคือข้อ 2 ด้านสมรรถนะ หมายถึง เครื่องพร้อมใช้งานแต่ไม่ยอมใช้เครื่อง

ต่อมาความสามารถของรถทำความเร็วได้ 220 กิโลเมตรต่อชั่วโมง แต่ขับที่ 120 กิโลเมตรต่อชั่วโมง นั่นคือข้อ 2 เช่นกัน เป็นเรื่องของสมรรถนะที่ไม่ใช้ความเร็วตามความสามารถหรือตามมาตรฐานของเครื่อง

สุดท้ายเรื่องขับขี่ปลอดภัยไปถึงที่หมายโดยสวัสดิภาพ อันนี้คือข้อ 3 ความสามารถในการทำงานคุณภาพ ซึ่งเป็นข้อเดียวที่ทำได้ดี 100% เต็ม

สรุป OEE คือ ผลคูณของ 3 ส่วนที่เป็นหน้าที่หลักของเครื่องจักรว่าทำงานได้ดีตามที่คาดหวังหรือไม่ ได้แก่ AE x PE x QE นั่นเอง จะทำให้ได้ OEE ตัวชี้วัดประสิทธิผลโดยรวมของเครื่องจักร

ติดตามชมได้ในคลิป => https://youtu.be/tCVw7ZRfm94

ด้วยรัก

Dr. Lean - หมอลีน

ติดตามได้ที่ YouTube channel 🎦 https://www.youtube.com/channel/UCUlA0PYbL7ciD460dTkdorg 

หรือที่เพจ Dr. Lean - หมอลีน ➡️ https://facebook.com/drleanmolean

เฉลย OEE ทริปกรุงเทพ - พัทยา

AE = (90 - 5) นาที/90 นาที = 94.4%

PE = (85 - 5 - 10 - 15 - 10)/85 * (120/220) = 28.9%

QE = 100%

OEE = 94.4% x 28.9% x 100% = 27.3%