5ส ที่เป็นมากกว่าการปัดกวาดเช็ดถู

5ส คือ การสร้างมาตรฐานพื้นที่หน้างานให้อยู่ภายใต้การควบคุมดูแลของเจ้าของพื้นหรือผู้รับผิดชอบ ซึ่งเป็นหลักการพื้นฐาน 'ก่อน' ที่จะทำ Lean เพราะเป็นการสร้าง 'มาตรฐาน' ให้กับพื้นที่หน้างานนั่นเองค่ะ เปรียบเสมือนปลูกพืชให้ได้ผลผลิตดี เกษตรกรบอกเคล็ดลับมาค่ะว่า ต้องเตรียมดินก่อน นั่นคือการ ไถ พรวน เพื่อ ปรับหน้าดินให้พร้อมต่อการเพาะปลูก

มีคำกล่าวที่บอกว่าถ้าทำ 5 ส ไม่ได้ก็ทำ Lean ไม่ได้เพราะ

"ถ้าไม่มีมาตรฐานก็ปรับปรุงไม่ได้" 

ตามที่ คุณ Taigi Ono ได้กล่าวไว้เลย

5ส ไม่ใช่เรื่องใหม่ ดังนั้น มาทวนอีกอีกครั้งค่ะ
ว่า 5ส มีอะไรบ้าง
1ส สะสาง แยกของที่จำเป็น และไม่จำเป็น ออกจากกัน

2ส สะดวก

There is a place for everything, everything is on its place.

คือการจัดของด้วย 5 กำหนด

• กำหนดสิ่งของ 
• กำหนดที่วางที่เก็บ 
• กำหนดปริมาณ
• กำหนดลำดับ
• กำหนดสี

ลดเวลาการค้นหาสิ่งของ ลดเวลาการขนส่งวัตถุดิบ ทำให้ทำงานง่ายขึ้น ประสิทธิภาพสูงขึ้น

3ส สะอาด Clean for inspection ตรวจสภาพ พบสิ่งผิดปกติ ค้นหาสาเหตุ แก้ไขปรับปรุง

4ส สร้างมาตรฐาน ด้วยระบบ หรือกิจกรรมเพื่อให้เกิดการปฏิบัติจริงตามระเบียบ 3ส ที่กำหนดไว้ และรักษามาตรฐาน 3ส รายการตรวจประเมิน Check sheet การตรวจประเมิน 5ส Big cleaning day

5ส สร้างวินัย คือ ทำให้พนักงาน คิด พูด ทำ ตามมาตรฐาน 5ส ให้ 5ส เป็นเรื่องปกติในการทำงาน เช่น ฝึกอบรม 5ส รายงานผลลัพธ์กิจกรรม 5ส จำนวน Red Tag จำนวน OPL

นั่นคือ 5ส การสร้างมาตรฐานพื้นที่หน้างาน เพื่อให้ปัญหาถูกมองเห็นได้ง่าย หรือ Easy to see a problem ซึ่งไม่ใช่แค่ ปัดกวาดเช็ดถู อย่างแน่นอน
จริงๆ แล้วในขณะที่จัดทำมาตรฐาน 5ส ที่พื้นที่หน้างาน มี 2ส แรก คือ สะสาง และ สะดวก เป็นการกำจัดความสูญเปล่า หรือ wastes ที่ถือเป็นการปรับปรุงในพื้นที่การทำงานขั้นแรกให้สามารถทำงานสะดวกขึ้น และที่สำคัญเป็นการเสริมสร้างให้พนักงานฝึกทำการปรับปรุงพื้นที่ทำงานของตนเองด้วยตัวพนักงานเอง และพร้อมที่จะทำการปรับปรุงที่ยากขึ้น ปัญหาที่มีความซับซ้อนมากขึ้น และต้องนำเครื่องมือในการแก้ไขปัญหามาช่วยวิเคราะห์หาทางแก้ไขในลำดับถัดไป

ดูคลิปเต็มช่องทาง YouTube ได้ที่ ➡️
https://youtu.be/zZTzRlUWpc4

ด้วยรัก
Dr. Lean - หมอลีน

แบ่งปันการสร้างคนแบบลีน Lean Habit
ที่เพจ Dr. Lean - หมอลีน ➡️ https://facebook.com/drleanmolean